Αθήνα 16/11/2023
Αρ. πρωτ.:
Α. 1178
ΘΕΜΑ: Ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Εκτελεστικής Απόφασης (ΕΕ) 2022/197 της Επιτροπής της 17.1.2022 για τον καθορισμό του ACCUTRACE™ PLUS ως κοινού δείκτη φορολογικής σήμανσης του πετρελαίου θέρμανσης και των πετρελαίων εσωτερικής καύσης πλοίων και ντίζελ πλοίων, καθώς και του φωτιστικού πετρελαίου (κηροζίνη θέρμανσης), μέθοδοι δοκιμής για τον προσδιορισμό του και σχετικές τεχνικές απαιτήσεις.
Άρθρο 1
Εγκρίνουμε την υπ΄ αρ. 155/2023 απόφαση του Ανώτατου Χημικού Συμβουλίου, η οποία ελήφθη κατά τη συνεδρίαση της 30ής Ιουνίου 2023 και έχει ως εξής:
«ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΑΝΩΤΑΤΟ ΧΗΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
"Ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Εκτελεστικής Απόφασης (ΕΕ) 2022/197 της Επιτροπής της 17.1.2022 για τον καθορισμό του ACCUTRACE™ PLUS ως κοινού δείκτη φορολογικής σήμανσης του πετρελαίου θέρμανσης και των πετρελαίων εσωτερικής καύσης πλοίων και ντίζελ πλοίων, καθώς και του φωτιστικού πετρελαίου (κηροζίνη θέρμανσης), μέθοδοι δοκιμής για τον προσδιορισμό του και σχετικές τεχνικές απαιτήσεις".
Άρθρο 1
Σκοπός και Πεδίο Εφαρμογής
Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι η καθιέρωση του κοινού ευρωπαϊκού φορολογικού δείκτη που προβλέπει η οδηγία 95/60/ΕΚ για τη σήμανση των πετρελαιοειδών.
Με την παρούσα ρυθμίζονται τα ακόλουθα θέματα:
1) Η χημική ονομασία κατά IUPAC του μορίου του ιχνηθέτη.
2) Το ποσοστό που προστίθεται στα ενεργειακά προϊόντα.
3) Η επικυρωμένη εργαστηριακή μέθοδος και ο εξοπλισμός για τον ποσοτικό προσδιορισμό του ιχνηθέτη στα ενεργειακά προϊόντα.
4) Τα χαρακτηριστικά ποιότητας της μεθόδου αυτής.
5) Η μέθοδος και ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται στους επιτόπιους ελέγχους επί του πεδίου για τον προσδιορισμό του ιχνηθέτη.
Άρθρο 2
Καθορισμός ιχνηθέτη
Στο πετρέλαιο θέρμανσης και τα πετρέλαια εσωτερικής καύσης πλοίων και ντίζελ πλοίων, καθώς και στο φωτιστικό πετρέλαιο (κηροζίνη) θέρμανσης προστίθεται η ουσία ACCUTRACE™ PLUS με ενεργό συστατικό το βουτοξυβενζόλιο, (αριθμός μητρώου CAS 1126-79-0), ως κοινός φορολογικός δείκτης που προβλέπει η οδηγία 95/60/ΕΚ για τη σήμανση όλων των πετρελαιοειδών που εμπίπτουν στους κωδικούς ΣΟ 2710 19 43, 2710 19 46, 2710 19 47, 2710 19 48, 2710 20 11, 2710 20 16 και 2710 20 19, καθώς και του φωτιστικού πετρελαίου (κηροζίνη θέρμανσης) που εμπίπτει στον κωδικό ΣΟ 2710 19 25.
Ορίζεται ως επίπεδο σήμανσης με ACCUTRACE™ PLUS τα 12,5 χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο ενεργειακού προϊόντος.
Τούτο αντιστοιχεί σε επίπεδο σήμανσης τουλάχιστον 9,5 χιλιοστόγραμμων βουτοξυβενζολίου ανά λίτρο ενεργειακού προϊόντος.
Άρθρο 3
Εργαστηριακή μέθοδος Δοκιμών
Για τον προσδιορισμό του βουτοξυβενζολίου, ενεργού συστατικού του ACCUTRACE™ PLUS, στο πετρέλαιο θέρμανσης, και τα πετρέλαια εσωτερικής καύσης πλοίων και ντίζελ πλοίων, καθώς και στο φωτιστικό πετρέλαιο (κηροζίνη) θέρμανσης σε συγκέντρωση 9,5 χιλιοστόγραμμων βουτοξυβενζολίου ανά λίτρο ενεργειακού προϊόντος, χρησιμοποιείται δισδιάστατος αέριος χρωματογράφος με ανιχνευτή φασματομετρίας μαζών (GC -MS).
Η μέθοδος στηρίζεται στην έκθεση έρευνας της Dow με τίτλο, «Επικύρωση δισδιάστατης μεθόδου αέριας χρωματογραφίας για ποσοτικό προσδιορισμό του ιχνηθέτη βουτυλοφαινυλαιθέρας ΒPE) σε καύσιμο ντίζελ" ["Validation of a Two-Dimensional Gas Chromatography Method for Quantification of Fuel Marker Butyl Phenyl Ether ^PE) in Diesel Fuel"], την οποία κοινοποίησε η Ε. Επιτροπή στα κράτη μέλη.
Σημειώνεται ότι η ένωση βουτυλοφαινυλαιθέρας ταυτίζεται με την ένωση με χημική ονομασία κατά IUPAC βουτοξυβενζόλιο.
Αρχή
Το δείγμα ενεργειακού προϊόντος αναλύεται με τη μέθοδο αέριας χρωματογραφίας δύο διαστάσεων (2D chromatography), με τριχοειδείς στήλες και κατάλληλο θερμοκρασιακό πρόγραμμα, χρησιμοποιώντας ανιχνευτές ιονισμού φλόγας (FID) και μάζας (MS). Χρησιμοποιείται διάταξη Dean΄s switch και 3 στήλες διαφορετικής πολικότητας.
Ο ποσοτικός προσδιορισμός του βουτοξυβενζολίου πραγματοποιείται με τη χρήση ανιχνευτή φασματομετρί-ας μαζών, χρησιμοποιώντας τεχνική ηλεκτρονικού ιονισμού (Electron Impact Ionization) και παρακολούθησης συγκεκριμένου ιόντος (Selected Ion Monitoring- SIM), συγκεκριμένα του ιόντος με m/z 94 (ιόν ποσοτικοποίησης) και του ιόντος με m/z 150 (ιόν επιβεβαίωσης).
Η λειτουργία του χρωματογράφου και ο υπολογισμός των αποτελεσμάτων ρυθμίζονται από κατάλληλο λογισμικό.
Αντιδραστήρια και άλλα υλικά
1. Γενικά
- Αδρανές αέριο ήλιο χρωματογραφικής καθαρότητας
- Μη ιχνηθετημένο πετρέλαιο θέρμανσης και πετρέλαια εσωτερικής καύσης πλοίων και ντίζελ πλοίων, καθώς και φωτιστικό πετρέλαιο (κηροζίνη) θέρμανσης, για την παρασκευή προτύπων βαθμονόμησης.
- Κατάλληλους διαλύτες για καθαρισμό αυτόματου δειγματολήπτη.
2. Πρότυπα βαθμονόμησης
Παρασκευάζονται πρότυπα διαλύματα βουτοξυβενζόλιου από πιστοποιημένο υλικό αναφοράς, (CRM), ή από πυκνό αρχικό διάλυμα γνωστής συγκέντρωσης, (stock solution).
Για την κατασκευή της καμπύλης βαθμονόμησης χρησιμοποιείται μη ιχνηθετημένο πετρέλαιο θέρμανσης και πετρέλαιο εσωτερικής καύσης πλοίων και ντίζελ πλοίων, καθώς και φωτιστικό πετρέλαιο (κηροζίνη θέρμανσης) και παρασκευάζονται 7 πρότυπα διαλύματα βουτοξυβενζολίου στην περιοχή συγκεντρώσεων από 0,095 - 11,875 mg.L-1 βουτοξυβενζολίου στο ενεργειακό προϊόν.
Εξοπλισμός
1. Αέριος χρωματογράφος εξοπλισμένος με σύστημα ηλεκτρονικού ελέγχου πίεσης, και εισαγωγέα διαμοιρασμού δείγματος (split/splitless).
2. Ανιχνευτής ιονισμού φλόγας (FID).
3. Ανιχνευτής φασματομετρίας μαζών με τεχνική ιονισμού με δέσμη ηλεκτρονίων, ο οποίος συνδέεται με το χρωματογράφο με θερμοστατούμενη γραμμή μεταφοράς (transfer line).
4. Τρεις (3) τριχοειδείς στήλες διαφορετικής πολικότητας, εκ των οποίων η πρώτη, τύπου φαινυλίου 50%, (15x0.25x0.15), συνδέει τον εισαγωγέα με το Dean΄s switch, η δεύτερη, τύπου Wax, (30x0.25x1.00), συνδέει το Dean΄s switch με τον MSD και η τρίτη είναι στήλη fused silica, (0.64x0.1) και συνδέει το Dean΄s switch με τον FID.
5. Αυτόματος δειγματολήπτης με σύριγγα ικανή να παρέχει με ακρίβεια όγκο 5μ!.
6. Υπολογιστής με κατάλληλο λογισμικό που παρέχει λήψη και επεξεργασία δεδομένων.
Διαδικασία
Αρχικά κατασκευάζεται καμπύλη βαθμονόμησης με τα ανωτέρω αναφερόμενα πρότυπα βαθμονόμησης.
Για την ανίχνευση του ιχνηθέτη, χρησιμοποιείται η τεχνική ιονισμού με δέσμη ηλεκτρονίων (Electron Ionization) παρακολούθησης των ιόντων (SIM technique): με m/z 94 (ιόν ποσοτικοποίησης) και του ιόντος με m/z 150 (ιόν επιβεβαίωσης).
Ως βέλτιστες παράμετροι λειτουργίας του GC - MS συνιστώνται οι παρακάτω:
- Θερμοκρασία στήλης (φούρνου)
Σύμφωνα με το θερμοκρασιακό πρόγραμμα του φούρνου η αρχική θερμοκρασία των 100°C διατηρείται 0,5 min και αυξάνεται με ρυθμό 10°C.min-1 έως τους 180°C, όπου διατηρείται σταθερή για 0,0 min, στη συνέχεια αυξάνεται με ρυθμό 30°C.min-1 έως τους 260°C, όπου διατηρείται σταθερή για 4,0 min.
- Εισαγωγέας (split/splitless)
Η θερμοκρασία του εισαγωγέα split/splitless, με αναλογία split 100:1, είναι 250°C και ο όγκος του ενέσιμου δείγματος 1μυ Η ροή του φέροντος αερίου (ήλιο) στις στήλες είναι: Για πρώτη στήλη: 1,0 mL.min-1 για 5,0 min, αλλαγή στα 99 mL.min-1, κράτημα για 10,1 min (βήμα έκπλυσης). Για τη δεύτερη στήλη: 2,5 mL.min-1 σταθερή ροή.
- Ανιχνευτής ιονισμού φλόγας (FID) Χρησιμοποιείται ανιχνευτής ιονισμού φλόγας (FID), ο οποίος λειτουργεί σε θερμοκρασία 260°C.
- Ανιχνευτής μάζας (MS Detector) Χρησιμοποιείται ανιχνευτής μάζας (MS Detector) με ιονισμό δέσμης ηλεκτρονίων και παρακολούθηση επιλεγμένου ιόντος (SIM), ο οποίος λειτουργεί σύμφωνα με τις ακόλουθες συνθήκες:
Η θερμοκρασία της πηγής ιονισμού (ion source) είναι 250°C.
Η θερμοκρασία του τετράπολου (MS Quad) είναι 200°C.
H θερμοκρασία της γραμμής μεταφοράς (transfer line) είναι 260°C.
Ο χρόνος καθυστέρησης του διαλύτη είναι 3,00 min.
Ως ιόν για την ποσοτικοποίηση χρησιμοποιείται το m/z: 94 και για την επιβεβαίωση το m/z: 150.
Ο χρόνος παραμονής (Dwell time) είναι 100ms.
Για την διασφάλιση της ποιότητας των αποτελεσμάτων συνιστάται η εφαρμογή σχήματος εσωτερικού ελέγχου ποιότητας με τακτική ανάλυση δείγματος ελέγχου ποιότητας.
Είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται εναλλακτική μέθοδος αέριας χρωματογραφίας με τις κατάλληλες στήλες και ανιχνευτές για τον κοινό προσδιορισμό του ACCUTRACE™ PLUS και των εθνικών ιχνηθετών μοριακής τεχνολογίας FT36 και FT39, εφόσον μπορεί να αποδειχθεί ότι παρέχει τουλάχιστον την ίδια ορθότητα και τουλάχιστον το ίδιο επίπεδο ακρίβειας με την αναλυτική μέθοδο που αντικαθιστά.
Άρθρο 4
Χαρακτηριστικά ποιότητας της μεθόδου δοκιμών
Τα χαρακτηριστικά επίδοσης της μεθόδου προσδιορίζονται κατόπιν επικύρωσης αυτής σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO IEC 17025.
Σε περιπτώσεις αμφισβητήσεων τα αποτελέσματα των δοκιμών αξιολογούνται και ερμηνεύονται σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 4259:2018.
Άρθρο 5
Μέθοδος δοκιμής στους επιτόπιους ελέγχους
Για ενδεικτικές δοκιμές ελέγχου επί του πεδίου το δείγμα ενεργειακού προϊόντος, χωρίς προηγούμενη επεξεργασία, αναλύεται με κατάλληλη συσκευή αέριας χρωματογραφίας, με τριχοειδείς στήλες και κατάλληλο θερμοκρασιακό πρόγραμμα, χρησιμοποιώντας κατάλληλους ανιχνευτές (FID ή/και MS).
Άρθρο 6
Καταργούμενες διατάξεις
Από την έναρξη ισχύος της παρούσας καταργούνται:
1) Η παρ. II του άρθρου 2 της απόφασης Α.Χ.Σ. 468/2002 "Διαδικασίες χρωματισμού και ιχνηθέτησης πετρελαίου θέρμανσης" (Β΄ 1273/2003).
2) Το δεύτερο και το τρίτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 2 της απόφασης Α.Χ.Σ. 469/2002, "Προδιαγραφές και μέθοδοι ελέγχου κηροζίνης θέρμανσης" (Β΄ 1273/2003).
Άρθρο 2
Διαχείριση αποθεμάτων
1. Επιτρέπεται η διάθεση στην κατανάλωση των αποθεμάτων πετρελαίου θέρμανσης και φωτιστικού πετρελαίου (κηροζίνης) θέρμανσης τα οποία έχουν φορολογική σήμανση τον Solvent Yellow 124 και:
α) Είτε έχουν τεθεί σε ανάλωση και έχει πραγματοποιηθεί η φυσική τους έξοδος από τις φορολογικές αποθήκες έως την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας,
β) είτε κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσης τελούν υπό καθεστώς αναστολής σε φορολογικές αποθήκες ή αποθήκες τελωνειακής αποταμίευσης, μέχρι την εξάντλησή τους και όχι πέραν της 30/04/2024.
2. Η διάθεση στην κατανάλωση των προϊόντων της παρ. 1, δύναται να πραγματοποιείται, έως 30/04/2024, είτε αυτά περιέχουν μόνο τον φορολογικό ιχνηθέτη Solvent Yellow 124, είτε τον εν λόγω φορολογικό ιχνηθέτη, ταυτόχρονα με τον φορολογικό ιχνηθέτη ACCUTRACE™ PLUS.
Άρθρο 3
Έναρξη ισχύος
Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από 01/12/2023.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.