Αθήνα 16/04/2019
Αρ. πρωτ.: 652

ΘΕΜΑ: Προσδιορισμός διανεμητέων κερδών.

ΕΡΩΤΗΜΑ

Με τον Ν. 4548/2018 (νέος Κώδικας ΑΕ) δεν προκύπτει από κάποιο σημείο ότι κατά τον υπολογισμό του τακτικού αποθεματικού πρέπει να αφαιρείται το υπόλοιπο ζημιών προηγουμένων χρήσεων, όπως με το προηγούμενο καθεστώς του ΚΝ 2190/1920.
Το ερώτημα είναι εάν κατά τον υπολογισμό του τακτικού αποθεματικού σε ΑΕ, από τα καθαρά κέρδη εκτός του φόρου εισοδήματος πρέπει να αφαιρούνται και οι ζημιές προηγουμένων χρήσεων και εάν υπάρχει ομοιόμορφος τρόπος αντιμετώπισης για τον υπολογισμό τακτικού αποθεματικού σε ΕΠΕ και ΙΚΕ.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σε ότι αφορά τις διατάξεις του Ν. 4548/2018 για τον σχηματισμό του τακτικού αποθεματικού, παρατηρείται ότι, επί της ουσίας, αναπαράγεται χωρίς μεταβολές το άρθρο 44 του ΚΝ 2190/1920 .

Συγκεκριμένα:

Το Δέκατο τμήμα του νέου Δίκαιου των ΑΕ ( άρθρα 158 , 159 , 160 , 161 , 162 και 163, Ν. 4548/2018 ), αναφέρεται στην διάθεση των κερδών. Η έννοια της διάθεσης των κερδών είναι ευρεία και καταλαμβάνει τόσο την διανομή (μερίσματα, τόκοι μετοχών, αμοιβές ΔΣ από κέρδη, κέρδη στους εργαζόμενους), όσο και την κράτηση για τον σχηματισμό αποθεματικών κεφαλαίων (υποχρεωτικών βάσει νόμου, προβλεπόμενων από το καταστατικό και προαιρετικών).
Στο άρθρο 159 (Προϋποθέσεις και περιορισμός διανομής ποσών) αναφέρεται ότι το ποσό που διατίθεται: «δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των αποτελεσμάτων της τελευταίας χρήσης που έχει λήξει, προσαυξημένο με τα κέρδη, τα οποία προέρχονται από προηγούμενες χρήσεις και δεν έχουν διατεθεί, και τα αποθεματικά για τα οποία επιτρέπεται και αποφασίστηκε από την γενική συνέλευση η διανομή τους, και μειωμένο:

(α) κατά το ποσό των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη,
(β) κατά το ποσό των ζημιών προηγούμενων χρήσεων και
(γ) κατά τα ποσά που επιβάλλεται να διατεθούν για το σχηματισμό αποθεματικών, σύμφωνα με το νόμο και το καταστατικό».

Στο άρθρο 160 (Καθαρά κέρδη - Διανομή κερδών), αναφέρεται ότι:

«Τα καθαρά κέρδη, εφόσον και στο μέτρο που μπορούν να διατεθούν, σύμφωνα με το άρθρο 159, διατίθενται με απόφαση της γενικής συνέλευσης κατά την εξής σειρά:

α) Αφαιρούνται τα ποσά των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη.
β) Αφαιρείται η κατά τον παρόντα νόμο και το καταστατικό κράτηση για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού.
γ) Κρατείται το απαιτούμενο ποσό για την καταβολή του ελάχιστου μερίσματος, όπως τούτο ορίζεται στο άρθρο 161.
δ) Το υπόλοιπο των καθαρών κερδών, όπως και τα τυχόν λοιπά κέρδη, που μπορεί να προκύψουν και να διατεθούν, σύμφωνα με το άρθρο 159, διατίθεται κατά τους ορισμούς του καταστατικού και τις αποφάσεις της γενικής συνέλευσης».

Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 159 και 160 του Ν. 4548/2018 , προκύπτει ότι κατά τον προσδιορισμό των διανεμητέων κερδών μιας χρήσεως, λαμβάνονται υπόψη (αφαιρούνται) και οι συσσωρευμένες λογιστικές ζημιές προηγουμένων χρήσεων.
Σημειώνεται ότι το κονδύλι των καθαρών κερδών της χρήσεως, έχει προκύψει μετά την αφαίρεση του φόρου εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται επί των φορολογητέων κερδών, δηλαδή μετά την φορολογική αναμόρφωση των αποτελεσμάτων και τις διαφορές λογιστικής - φορολογικής βάσης.
Κατά την ίδια έννοια σχηματίζονται τόσο τα αποθεματικά της ΕΠΕ, όσο και της ΙΚΕ.