Αθήνα, 8 Ιουνίου 2004
ΠΟΛ. 1052
ΘΕΜΑ: Φορολογική μεταχείριση επισφαλών απαιτήσεων που έχουν επιχειρήσεις κατά πελατών τους με έδρα την πρώην Γιουγκοσλαβία.
Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα και με αφορμή γραπτά ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία μας, σας γνωρίζουμε τα εξής:
1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 31 του ν.2238/1994, όπως ίσχυαν πριν την αντικατάστασή τους με την παρ. 8 του άρθρου 5 του ν. 3091/2002, η απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων γινόταν μόνο μέσω σχηματισμού πρόβλεψης η οποία υπολογιζόταν με ποσοστό 0,5% επί της αναγραφόμενης στα τιμολόγια πώλησης ή παροχής υπηρεσιών αξίας προς επιτηδευματίες, μετά την αφαίρεση των αναφερόμενων στον ίδιο το νόμο ποσών. Πέραν της πρόβλεψης αυτής, κανένα άλλο ποσό δεν αναγνωριζόταν προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων, κατά ρητή διατύπωση του νόμου.
2. Περαιτέρω, με τις ίδιες διατάξεις, όπως ισχύουν μετά την αντικατάστασή τους με την παρ. 8 του άρθρου 5 του ν. 3091/2002, ορίζεται, ότι από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων εκπίπτουν οι αποσβέσεις των επισφαλών απαιτήσεων που έχουν γίνει με οριστικές εγγραφές.
Τα ανωτέρω ισχύουν, σύμφωνα με την περ. β' της παρ. 30 του ν. 3091/2002, για διαχειριστικές περιόδους που αρχίζουν από 1ης Ιανουαρίου 2003 και μετά.
3. Από τα γραπτά ερωτήματα που υποβλήθηκαν στην υπηρεσία μας προκύπτει, ότι επιχειρήσεις, κυρίως της Βορ. Ελλάδος, είχαν αναπτύξει εξαγωγική δραστηριότητα στην αγορά της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Την εξέλιξη των πωλήσεων στη χώρα αυτή ανέκοψε ο πόλεμος και ο μετέπειτα «διαμελισμός» της χώρας αυτής καθώς και το επιβληθέν από την Ε.Ε. και τον Ο.Η.Ε. εμπάργκο στη νεοσυσταθαθείσα τότε Νέα Γιουγκοσλαβία. Αποτέλεσμα των πιο πάνω απρόβλεπτων γεγονότων ήταν ότι οι απαιτήσεις από πωλήσεις στην πιο πάνω χώρα να μην εισπραχθούν, ούτε δικαστικά, ούτε εξώδικα.
4. Ενόψει των ανωτέρω, και δεδομένου ότι η ζημία που υπέστησαν οι πιο πάνω επιχειρήσεις από τη μη είσπραξη των επισφαλών απαιτήσεών τους, οφείλετο σε γεγονός ανωτέρας βίας (όπως είναι ο πόλεμος), γίνεται με την παρούσα δεκτό, ότι η υπόψη ζημία, ως πραγματικό γεγονός και ως μη αναστρέψιμη (οριστική), εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των υπαγόμενων επιχειρήσεων, εξολοκλήρου και όχι μέχρι το ύψος της πρόβλεψης που είχαν σχηματίσει βάσει των διατάξεων της περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 31 του ν.2238/1994, όπως αυτές ίσχυαν πριν την αντικατάστασή τους με την παρ. 8 του άρθρου 5 του ν. 3091/2002. Για το λόγο αυτό, και εφόσον οι επιχειρήσεις που ζημιώθηκαν δεν έχουν αποζημιωθεί μέσω κονδυλίων της Ε.Ε. ή άλλης πηγής, η απόσβεση, κατά το μέρος που υπερβαίνει το ποσό της ήδη σχηματισθείσας πρόβλεψης, θα γίνει με οριστικές εγγραφές ισομερώς από τα ακαθάριστα έσοδα των χρήσεων 2004, 2005 και 2006 (οικ. έτη 2005, 2006 και 2007), αντίστοιχα.