Αθήνα 28/04/2023
Αρ. πρωτ.: 39937
ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις σχετικά με την απόδειξη καταλληλότητας για την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας οικονομικών φορέων που δεν είναι υπόχρεοι εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ..
Κατόπιν ερωτημάτων που τέθηκαν υπόψιν των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων σχετικά με την απόδειξη καταλληλότητας για την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας οικονομικών φορέων που δεν είναι υπόχρεοι εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ., όπως τα μη κερδοσκοπικά σωματεία του άρθρου 78 ΑΚ που έχουν οικονομικό σκοπό και δεν έχουν την εμπορική ιδιότητα, σας γνωρίζουμε ότι:
Για την εφαρμογή του ν. 4412/2016 περί δημοσίων συμβάσεων, ως «οικονομικός φορέας» νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή δημόσιος φορέας ή ένωση αυτών των προσώπων ή φορέων, συμπεριλαμβανομένων των προσωρινών συμπράξεων επιχειρήσεων, που προσφέρει στην αγορά εκτέλεση εργασιών ή/και έργου, προμήθεια προϊόντων ή παροχή υπηρεσιών (στοιχ. 11, παρ. 1, αρ. 2).
Σχετικά με την απόδειξη του κριτηρίου επιλογής περί καταλληλότητας άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας από τους οικονομικούς φορείς, οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 75 του οικείου νόμου προβλέπουν ότι, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να απαιτούν από τους οικονομικούς φορείς να είναι εγγεγραμμένοι σε ένα από τα επαγγελματικά ή εμπορικά μητρώα που τηρούνται στο κράτος μέλος εγκατάστασής τους, όπως περιγράφεται στο Παράρτημα XI του Προσαρτήματος Α΄ ή να ικανοποιούν οποιαδήποτε άλλη απαίτηση ορίζεται στο Παράρτημα αυτό.Στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων υπηρεσιών, εφόσον οι οικονομικοί φορείς πρέπει να διαθέτουν ειδική έγκριση ή να είναι μέλη συγκεκριμένου οργανισμού για να μπορούν να παράσχουν τη σχετική υπηρεσία στη χώρα καταγωγής τους, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να τους ζητεί να αποδείξουν ότι διαθέτουν την έγκριση αυτή ή ότι είναι μέλη του εν λόγω οργανισμού.
Παράλληλα, στο Παράρτημα XI του Προσαρτήματος Α΄ του Ν. 4412/2016 προβλέπεται ότι, τα σχετικά επαγγελματικά και εμπορικά μητρώα καθώς και οι δηλώσεις και τα πιστοποιητικά που αντιστοιχούν σε κάθε κράτος μέλος είναι: [...] στην Ελλάδα, το «Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων— ΜΕΕΠ» του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων καθώς και τα νομαρχιακά μητρώα στην περίπτωση των δημόσιων συμβάσεων έργων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της παρ. 1 του άρθρου 76, το «Βιοτεχνικό ή Εμπορικό ή Βιομηχανικό Επιμελητήριο» και το «Μητρώο Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού» στην περίπτωση των συμβάσεων προμηθειών στην περίπτωση των συμβάσεων υπηρεσιών, ο πάροχος υπηρεσιών μπορεί να κληθεί να προβεί σε ένορκη δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου σχετικά με την άσκηση του συγκεκριμένου επαγγέλματος· στις περιπτώσεις που προβλέπει η ισχύουσα εθνική νομοθεσία, για την εκπόνηση μελετών και την παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, τα επαγγελματικά μητρώα είναι το «Μητρώο Μελετητών» και το «Μητρώο Γραφείων Μελετών», σύμφωνα με τις απαιτήσεις της παρ. 1 του άρθρου 77.
Επιπρόσθετα, στις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 64 του Ν. 4497/2017 προβλέπεται ότι, με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, μέλη του Επιμελητηρίου είναι αυτοδίκαια τα νομικά και φυσικά πρόσωπα που υποχρεούνται να εγγράφονται στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.), σύμφωνα με τον ν. 3419/2005 (Α΄ 297) από τη στιγμή εγγραφής τους σε αυτό και μέχρι τη διαγραφή τους από αυτό.Τα νομικά και φυσικά πρόσωπα που δεν εγγράφονται υποχρεωτικά στο Γ.Ε.ΜΗ. αλλά ασκούν οικονομική ή επαγγελματική δραστηριότητα δικαιούνται να εγγράφονται στα Επιμελητήρια.
Τέλος, στις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 16 του Ν. 4919/2022 ορίζονται εξαντλητικά οι υπόχρεοι εγγραφής στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.). Στους υπόχρεους εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ. δεν εντάσσονται φορείς που, ενώ έχουν οικονομικό σκοπό, δεν έχουν την εμπορική ιδιότητα.
Από τις ως άνω διατάξεις, καθίσταται σαφές ότι ως οικονομικοί φορείς θεωρούνται και τα μη κερδοσκοπικά σωματεία του άρθρου 78 ΑΚ που έχουν οικονομικό σκοπό και δεν έχουν την εμπορική ιδιότητα, και συνεπώς δεν είναι υπόχρεοι εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ.Οι ως άνω οικονομικοί φορείς έχουν, καταρχήν, δικαίωμα συμμετοχής σε διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών που προβλέπεται ως κριτήριο επιλογής η καταλληλόλητα της επαγγελματικής δραστηριότητας, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 75 του ν. 4412/2016 .
Συνεπώς, ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο του άρθρου 78 ΑΚ που είναι εγγεγραμμένο σε επαγγελματικό μητρώο (όπως π.χ. ένα Επιμελητήριο του ν. 4497/2017) μπορεί να συμμετέχει σε διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης προμηθειών και υπηρεσιών καίτοι δεν είναι εγγεγραμμένο στο Γ.Ε.ΜΗ.
Σε αυτήν την περίπτωση ως αποδεικτικά μέσα για την απόδειξη της νόμιμης εκπροσώπησης και των μεταβολών του οικείου νομικού προσώπου, προσκομίζονται νομιμοποιητικά έγγραφα σύστασης και νόμιμης εκπροσώπησης (όπως καταστατικά, πιστοποιητικά μεταβολών, αντίστοιχα ΦΕΚ, αποφάσεις συγκρότησης οργάνων διοίκησης σε σώμα, κλπ., ανάλογα με τη νομική μορφή του οικονομικού φορέα), συνοδευόμενα από υπεύθυνη δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου ότι εξακολουθούν να ισχύουν κατά την υποβολή τους.