NOMOΣ 2328/1995
ΦΕΚ Α 159 / 3.08.1995
Νομικό καθεστώς της ιδιωτικής τηλεόρασης και της τοπικής ραδιοφωνίας, ρύθμιση θεμάτων της ραδιοτηλεοπτικής αγοράς και άλλες διατάξεις.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή
Τροποποίηση του Άρθρου 12
Τροποποιήθηκε με την Παρ.1 Άρθρο 189 ΝΟΜΟΣ 4764/2020 με ισχύ την 23/12/2020
Άρθρο 12
Κανόνες διαφάνειας στις σχέσεις μέσων ενημέρωσης - διαφημιστών – διαφημιζομένων
1. Η καταχώριση ή η μετάδοση διαφημιστικών μηνυμάτων ή η ανάληψη χορηγίας μετάδοσης εκπομπής ή η διάθεση χώρου σε έντυπο ή ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού χρόνου για τη μετάδοση διαφημιστικών μηνυμάτων, πραγματοποιείται πάντοτε με προηγούμενη έγγραφη εντολή του διαφημιζόμενου ή του εξουσιοδοτημένου από αυτόν διαφημιστή προς το μέσο.
Στην εντολή αναφέρονται η αξία της συναλλαγής, σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο του μέσου, συμπεριλαμβανομένων τυχόν εκπτώσεων, ο ακριβής καθορισμός του χώρου ή του χρόνου προβολής, η δήλη ημέρα ή προθεσμία εξόφλησης, καθώς και οι νόμιμες επιβαρύνσεις.
Εφόσον μεσολαβεί διαφημιστής:
α) η εντολή δίδεται βάσει προϋφιστάμενης έγγραφης εξουσιοδότησης του διαφημιζόμενου προς τον διαφημιστή, με διάρκεια που καλύπτει τουλάχιστον τη διάρκεια της εντολής, η οποία αποστέλλεται στο μέσο και με την οποία ο διαφημιστής εξουσιοδοτείται να συμβάλλεται με το μέσο στο όνομα και για λογαριασμό του διαφημιζόμενου με αναφορά στη σύμβαση μεταξύ του διαφημιστή και του διαφημιζόμενου και στη διάρκειά της και
β) ο διαφημιζόμενος ευθύνεται αλληλέγγυα και εις ολόκληρο με τον διαφημιστή έναντι του μέσου για την εξόφληση του τελευταίου.
2. Για όλες τις πράξεις της παρ. 1, το μέσο εκδίδει, σύμφωνα με τον ν. 4308/2014 (Α΄ 251), στο όνομα του διαφημιζόμενου, τιμολόγιο, το οποίο αντιστοιχεί στην καταχώριση ή τη μετάδοση συγκεκριμένου αριθμού πράξεων της παρ. 1, συγκεκριμένης έκτασης ή χρονικής διάρκειας, για έναν συγκεκριμένο διαφημιζόμενο, σε συγκεκριμένη κατηγορία σελίδων ή ζώνης ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού προγράμματος και για συγκεκριμένη χρονική περίοδο (τουλάχιστον κάθε ημερολογιακό μήνα) και σε αυτό αναγράφονται η τιμή, η αξία της παρασχεθείσας υπηρεσίας και οι τυχόν εκπτώσεις που έχουν παρασχεθεί από το μέσο, η δήλη ημέρα ή προθεσμία εξόφλησης, το ποσό του Φ.Π.Α. και τυχόν ειδικού φόρου που αναλογούν και το ποσό που αντιστοιχεί στην εισφορά της περ. β΄ της παρ. 1 του άρθρου 6 του α.ν. 248/1967 (Α΄ 243).
Εφόσον για τις πράξεις της παρ. 1 έχει υπάρξει συμφωνία προαγοράς χώρου ή χρόνου, το τιμολόγιο εκδίδεται με βάση τα προβλεπόμενα στη συμφωνία προαγοράς.
Εφόσον για τις πράξεις της παρ. 1 μεσολαβεί διαφημιστής, το τιμολόγιο εκδίδεται από το μέσο στο όνομα του διαφημιστή και αντιστοιχεί υποχρεωτικά στην καταχώριση ή τη μετάδοση διαφημιστικών μηνυμάτων ή πακέτων τους, για καθέναν διαφημιζόμενο ξεχωριστά, αντίγραφο δε του τιμολογίου το μέσο υποχρεούται να αποστέλλει και σε κάθε διαφημιζόμενο που αφορά μέχρι το τέλος του επόμενου από την έκδοσή του μήνα.
3. Κάθε ραδιοφωνικός ή τηλεοπτικός σταθμός και κάθε εφημερίδα ή περιοδικό, που εδρεύει, εκπέμπει ή εκδίδεται σε οποιοδήποτε μέρος της Ελληνικής Επικράτειας, υιοθετεί ελεύθερα την εμπορική του πολιτική για την παροχή των πράξεων της παρ. 1, τηρώντας τη νομοθεσία περί ελεύθερου ανταγωνισμού.
Σε περίπτωση που από υφιστάμενες διατάξεις προβλέπεται η δωρεάν παροχή χρόνου ή χώρου για προβολή προεκλογικής δραστηριότητας ή άλλον σκοπό δημόσιας ωφέλειας, αυτή υπολογίζεται με βάση τον χρόνο ή χώρο που υποχρεούνται να παρέχουν τα μέσα.
4. Όλοι οι εφαρμοστέοι φόροι, περιλαμβανομένου του ειδικού φόρου της παρ. 12 του άρθρου πέμπτου του ν. 3845/2010 (Α΄ 65) επί των τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων, υπολογίζονται για κάθε τιμολόγιο της παρ. 2 επί του ογδόντα τοις εκατό (80%) της αξίας που προκύπτει μετά την αφαίρεση των τυχόν χορηγούμενων εκπτώσεων, με την εξαίρεση μόνο του Φ.Π.Α., που υπολογίζεται για κάθε τιμολόγιο επί του εκατό τοις εκατό (100%) της αξίας που προκύπτει μετά την αφαίρεση των τυχόν χορηγούμενων εκπτώσεων.
5. Το ποσό που αντιστοιχεί στο κόστος παραγωγής ή προσαρμογής (εφόσον αυτή επιτρέπεται κατά νόμο) του διαφημιστικού μηνύματος από τον ίδιο τον ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό, δεν μπορεί να υπερβαίνει το τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) και το είκοσι τοις εκατό (20%) αντίστοιχα, της διαφημιστικής δαπάνης για το συγκεκριμένο αγαθό ή υπηρεσία και μόνο για το πρώτο σχετικό τιμολόγιο που εκδίδεται. Με εξαίρεση την περίπτωση που χορηγός είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, η χορηγία θεωρείται διαφήμιση, χρονικής διάρκειας ίσης με την εμφάνιση της επωνυμίας ή του διακριτικού τίτλου ή του σήματος των προϊόντων του χορηγού.
Διαφήμιση επίσης θεωρείται και οποιαδήποτε δημοσίευση, που περιέχει διαφημιστικό μήνυμα και καταχωρείται στο σώμα του εντύπου, σε ένθετο, αφιέρωμα κ.λπ. ή διανέμεται μαζί με αυτό, είτε γίνεται επί πληρωμή είτε δωρεάν, με εξαίρεση την περίπτωση που διαφημιζόμενος είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός.
Του ειδικού φόρου επί των διαφημίσεων απαλλάσσονται μηνύματα κοινωνικού περιεχομένου που προβάλλονται σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρ. 21 του άρθρου 3.
6. Πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδονται από τα μέσα προς τους πελάτες τους, μεταξύ άλλων και λόγω επίτευξης εκπτώσεων κύκλου εργασιών (τζίρου), κατά την παρ. 5 του άρθρου 19 του ν. 2859/2000 (Α΄ 248), περιλαμβάνουν υποχρεωτικά αναφορά στους αριθμούς των σχετικών τιμολογίων της παρ. 2, στον Α.Φ.Μ. του διαφημιζόμενου, καθώς και του τυχόν διαφημιστή που μεσολαβεί, στο ποσό της έκπτωσης και στους πιστούμενους φόρους που αναλογούν, περιλαμβανομένου και του ειδικού φόρου τηλεοπτικών διαφημίσεων που αναλογεί.
7. Οι δαπάνες των διαφημιζομένων που αφορούν σε πράξεις της παραγράφου 1 λογίζονται ως εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες του άρθρου 22 του ν. 4172/2013 (Α΄ 167), καθώς και της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων, μόνο εφόσον οι σχετικές πράξεις υλοποιούνται κατά τις προβλέψεις του παρόντος άρθρου.
8. Τα μέσα της παρ. 1 δικαιούνται να παρέχουν στο τέλος κάθε ημερολογιακού έτους επιβράβευση αποκλειστικά στους διαφημιστές, η οποία υπολογίζεται επί του συνόλου της διαφημιστικής δαπάνης που πραγματοποίησαν σε αυτά.
Το ποσοστό της επιβράβευσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το εννέα κόμμα εννέα τοις εκατό (9,9%) επί του συνόλου της ως άνω διαφημιστικής δαπάνης. Διαφημιστής, για την εφαρμογή του άρθρου αυτού θεωρείται μόνο η επιχείρηση που παρέχει διαφημιστικές υπηρεσίες στο σύνολο των πελατών της και συναλλάσσεται με τα μέσα ως συνέπεια αυτών των διαφημιστικών υπηρεσιών, κατόπιν έγγραφης επ’ αυτού εντολής των διαφημιζόμενων πελατών της.
Δεν δικαιούνται επιβράβευσης οι επιχειρήσεις που μεσολαβούν μεταξύ διαφημιστών και μέσων και οι επιχειρήσεις που απλώς συμβάλλονται με τα μέσα χωρίς να παρέχουν εν τοις πράγμασι τις πιο πάνω διαφημιστικές υπηρεσίες.
Μόνο η απλή αγορά χώρου και χρόνου (εντολή μετάδοσης ή καταχώρισης), έστω και κατόπιν έγγραφης εντολής του διαφημιζόμενου πελάτη, δεν συνιστά διαφημιστική υπηρεσία για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
Η επιβράβευση δεν μπορεί να παρέχεται με τη μορφή ίσης αξίας διαφημιστικού χρόνου ή χώρου. Απαγορεύεται η άμεση ή έμμεση καταβολή της ανωτέρω επιβράβευσης από τους διαφημιστές στους διαφημιζομένους.
8A. Μη εξουσιοδοτημένες πωλήσεις διαφημιστικού χρόνου:
α. Μη εξουσιοδοτημένη πώληση διαφημιστικού χώρου ή χρόνου συνιστά:
(αα) κάθε πώληση διαφημιστικού χώρου ή χρόνου από διαφημιστή σε διαφημιζόμενη επιχείρηση, όταν ο διαφημιστής, κατά τον χρόνο σύναψης της συμφωνίας πώλησης, δεν έχει προαγοράσει τον πωλούμενο διαφημιστικό χώρο ή χρόνο,
(αβ) κάθε σύμβαση με την οποία διαφημιστής δεσμεύεται έναντι διαφημιζόμενης επιχείρησης σχετικά με την τιμή ή το κόστος ανά μονάδα διαφημιστικής φόρτισης (CPR) στην οποία θα της διαθέσει διαφημιστικό χώρο ή χρόνο, ή εγγυάται την τιμή ή το κόστος ανά μονάδα διαφημιστικής φόρτισης (CPR) στην οποία θα της διαθέσει διαφημιστικό χώρο ή χρόνο, όταν ο διαφημιστής κατά τον χρόνο σύναψης της συμφωνίας αυτής δεν έχει ήδη συμφωνήσει τις αντίστοιχες τιμές ή κόστος ανά μονάδα διαφημιστικής φόρτισης (CPR) με μέσα της παρ. 1,
(αγ) οποιαδήποτε σύμβαση, συναλλαγή ή αλληλουχία συναλλαγών, μεταξύ δύο ή περισσότερων συμβαλλόμενων, με ισοδύναμο οικονομικό αποτέλεσμα και
(αδ) οποιαδήποτε σύμβαση μεταξύ διαφημιστή και διαφημιζόμενης επιχείρησης, που παραπέμπει άμεσα ή έμμεσα στους εκάστοτε τιμοκαταλόγους μέσων της παρ. 1, χωρίς συγκεκριμένη προηγούμενη δέσμευση των μέσων ως προς την τιμή ή το κόστος ανά μονάδα διαφημιστικής φόρτισης για συγκεκριμένο όγκο και για συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
β. Μια συμφωνία που πληροί τα κριτήρια της περ. α συνιστά μη εξουσιοδοτημένη πώληση ακόμα και αν:
(βα) το σχετικό τιμολόγιο του διαφημιστή για την καταβολή της αμοιβής του εκδίδεται σε χρόνο μεταγενέστερο της σύναψης της συμφωνίας,
(ββ) αναφέρεται σε τιμή πώλησης που είναι σταθερή ή κυμαινόμενη, ή μέση τιμή, ή προσδιορίζεται από πριν με βάση κάποιο συντελεστή, όπως συντελεστή αύξησης ή μείωσης του κύκλου εργασιών της διαφημιστικής αγοράς.
γ. Απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη κάθε μη εξουσιοδοτημένη πώληση διαφημιστικού τηλεοπτικού χρόνου και κάθε σύμβαση που περιλαμβάνει μη εξουσιοδοτημένη πώληση διαφημιστικού χρόνου.
δ. Συμφωνίες των περ. α΄ και β΄ είναι έγκυρες μόνο εάν προϋπάρχουν συγκεκριμένες δεσμευτικές συμφωνίες με τα μέσα της παρ. 1 για καθέναν διαφημιζόμενο ξεχωριστά.Οι συμφωνίες των περ. α΄ και β΄ επισυνάπτονται ως παράρτημα της συμφωνίας διαφημιστή και διαφημιζόμενου και περιλαμβάνουν συγκεκριμένες τιμές ή κόστος ανά μονάδα διαφημιστικής φόρτισης, συγκεκριμένους όγκους και συγκεκριμένες περιόδους προβολής.
Ο όγκος και οι περίοδοι προβολής πρέπει να είναι αντίστοιχες με τις δεσμεύσεις του διαφημιστή προς τον διαφημιζόμενο.
Η παρούσα δεν καταλαμβάνει συμφωνίες και συμβάσεις που έχουν συναφθεί πριν από τη δημοσίευση του ν. 4764/2020 (Α’ 256).
9. Η παράβαση των διατάξεων του παρόντος άρθρου, εκτός των κυρώσεων και ποινών που τυχόν προβλέπονται από άλλες διατάξεις, επιφέρει επιπλέον και τις κατωτέρω κυρώσεις:
α. Σε περίπτωση παραβίασης από ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό επιβάλλονται και οι προβλεπόμενες από το άρθρο 4 του παρόντος νόμου διοικητικές κυρώσεις.
β. Σε περίπτωση παραβίασης από εφημερίδες, περιοδικά ή λοιπά έντυπα επιβάλλεται, με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού, χρηματικό πρόστιμο ύψους μέχρι πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, το οποίο μπορεί να διπλασιάζεται σε περίπτωση υποτροπής.Ειδικότερα, για τις εφημερίδες σεπερίπτωση που διαπιστωθεί κατ` επανάληψη υποτροπή, μπορεί με απόφαση του αρμοδίου Υπουργού να επιβληθεί και η κύρωση της διαγραφής από το μητρώο της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 3548/2007 (Α` 68) με διάρκεια από ένα μήνα μέχρι ένα έτος, αναλόγως της συχνότητας των υποτροπών.
10. Οι γενικές διατάξεις του δικαίου του ανταγωνισμού ισχύουν και ως προς την εμπορική πρακτική των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, των διαφημιστών και των διαφημιζομένων, ως προς τις μεταξύ τους σχέσεις.
Απαγορεύεται κάθε άμεση ή έμμεση οργανωμένη και συστηματική ή μη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ διαφημιζόμενων επιχειρήσεων ή/και διαφημιστών, ή μεταξύ των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, σχετικά με τις τιμές πώλησης ή τις μέσες τιμές πώλησης ή το κόστος ανά μονάδα διαφημιστικής φόρτισης (CPR) ή τη διαφημιστική δαπάνη για την αγορά διαφημιστικού χώρου ή χρόνου από μέσα της παρ. 1.
Οι διαφημιστικές επιχειρήσεις, εφόσον λειτουργούν ως ανώνυμες εταιρείες, έχουν υποχρεωτικά ονομαστικές μετοχές. Εφόσον οι μετοχές αυτές κατέχονται από άλλη ανώνυμη εταιρεία, οι μετοχές αυτής της εταιρείας πρέπει να είναι ονομαστικές και ούτω καθεξής μέχρι φυσικού προσώπου.
Από την υποχρέωση του προηγούμενου εδαφίου εξαιρούνται οι εταιρείες που είναι εισηγμένες σε ημεδαπό ή αλλοδαπό χρηματιστήριο αξιών, καθώς και οι οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες και οι εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου.
Ειδικά για την παροχή διαφημιστικών υπηρεσιών προς τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, η εξαίρεση του προηγούμενου εδαφίου ισχύει μόνο για τις ανώνυμες εταιρείες, οι οποίες προσκομίζουν πιστοποιητικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας προς το ελληνικό Δημόσιο, καθώς και έγγραφο δανειοληπτικής ικανότητας από αξιόχρεο πιστωτικό ίδρυμα.
Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού στον οποίο έχουν ανατεθεί οι αρμοδιότητες της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, μπορούν να καθορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις και οι τυχόν αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή της παρούσας.
11. Με απόφαση του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης καθορίζονται τα σχετικά με τους τρόπους μέτρησης των διαφημιστικών μηνυμάτων που καταχωρούνται ή μεταδίδονται πραγματικά.
12. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών,Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και του Υπουργού στον οποίο έχουν ανατεθεί οι αρμοδιότητες της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης είναι δυνατόν να καθορίζονται τυχόν αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
13. Για το ημερολογιακό έτος 2020, το ανώτατο ποσοστό επιβράβευσης που ορίζεται στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 8, υπολογίζεται επί του συνόλου της διαφημιστικής δαπάνης που πραγματοποιήθηκε εντός του έτους 2020.
14. Για το ημερολογιακό έτος 2020, εκπτώσεις κύκλου εργασιών (τζίρου), καθώς και κάθε άλλης μορφής εκπτώσεις βάσει στόχων, με πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδονται από τα μέσα της παρ. 1, σε μεταγενέστερο χρόνο, πλην των περιπτώσεων που τα πιστωτικά τιμολόγια εκδίδονται προς διόρθωση σφαλμάτων, παρέχονται και αναγνωρίζονται ανεξάρτητα από τη σύναψη προηγούμενης έγγραφης σύμβασης μεταξύ του μέσου και του διαφημιζόμενου και, αν μεσολαβεί διαφημιστής, και του διαφημιστή που έχει συναφθεί πριν από την έκδοση των τιμολογίων της παρ. 2, επί των οποίων παρέχεται η έκπτωση ή εκδίδεται το πιστωτικό παραστατικό.