ΙΚΑ 12/10/2005
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ: 75
ΘΕΜΑ: «Προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας και θανάτου των ασφαλισμένων του ΕΤΕΑΜ (τ. ΙΚΑ-ΤΕΑΜ) και υπολογισμός ποσού σύνταξης σε εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 33 & 34 του Ν.2084/92».
Σχετ: Η αριθ.75/2002 εγκύκλιος του Τμήματος Συντάξεων. Σχετικά με τις διατάξεις των άρθρων 33 & 34 του Ν.2084/92 «Αναμόρφωση της Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 165/7-10-92 τεύχος Α΄)
ΓΕΝΙΚΑ
Με τις ανωτέρω διατάξεις θεσπίστηκαν νέοι όροι και προϋποθέσεις για τη συνταξιοδότηση από φορείς επικουρικής ασφάλισης των ασφ/νων που υπήχθησαν για πρώτη φορά στην ασφάλιση από 1/1/93 & εξής και τέθηκε σε νέα βάση ο τρόπος υπολογισμού του ποσού της σύνταξης αυτών.
Επομένως οι διατάξεις αυτές έχουν εφαρμογή και στους ασφαλισμένους του ΕΤΕΑΜ (τ. ΙΚΑ - ΤΕΑΜ), η διαπίστωση δε περί του αν πρόκειται για ασφ/νο υπαχθέντα στην ασφάλιση για πρώτη φορά από 1/1/93 & εξής θα γίνεται από την προσκομισθείσα απόφαση συνταξιοδότησης κυρίου φορέα και τούτο γιατί η ασφάλιση σε οποιοδήποτε φορέα κυρίας ασφάλισης είναι το στοιχείο που χαρακτηρίζει την κατηγορία αυτή των ασφ/νων.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ -ΣΥΝΤΑΞΙΜΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ (άρθρο 33 Ν.2084/92)
Οι διατάξεις του άρθρου 33 του Ν.2084/92 ορίζουν ότι οι διατάξεις των άρθρων 24 ως και 28 του ως άνω Νόμου εφαρμόζονται ανάλογα και στους φορείς επικουρικής ασφάλισης και εν προκειμένω στο ΕΤΕΑΜ(τ.ΙΚΑ –ΤΕΑΜ). Συγκεκριμένα εφαρμόζονται :
α) Οι διατάξεις του άρθρου 24 που αναφέρονται στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γ ή ρ α τ ο ς των ασφ/νων των φορέων κύριας ασφάλισης.
β) Οι διατάξεις του άρθρου 25 που αναφέρονται στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω α ν α π η ρ ί α ς.
γ) Οι διατάξεις του άρθρου 26 που αναφέρονται στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω εργατικού ατυχήματος ή ατυχήματος εκτός εργασίας και επαγγελματικών ασθενειών.
δ) Οι διατάξεις του άρθρου 27 - όπως ισχύουν μετά τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 62 του Ν.2676/99 και του άρθρου 4 του Ν.3385/05 (οδηγίες για την εφαρμογή του οποίου θα σας δοθούν με εγκύκλιο προσεχώς) - που αναφέρονται στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω θ α ν ά τ ο υ των ασφ/νων των φορέων κύριας ασφάλισης και
ε) Οι διατάξεις του άρθρου 28 που αναφέρονται στις αποδοχές που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της σύνταξης λόγω γήρατος και αναπηρίας. Οι διατάξεις των άρθρων 25 ,26,27 και 28 του Ν.2084/92 σας έχουν κοινοποιηθεί με την αριθ.75/02 εγκύκλιο του Τμήματος Συντάξεων.
Διευκρινίζουμε δε - όσον αφορά τις διατάξεις του άρθρου 28 του Ν.2084/92-ότι η εφαρμογή τους θα γίνεται σε συνάρτηση με τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του καταστατικού του ΕΤΕΑΜ (Π.∆. 995/80),όπως αυτό συμπληρώθηκε από τις διατάξεις του άρθρου 1 του Π.∆ 306/85 & του άρθρου 1 του Π.∆. 277/87 και αναφέρονται στο θέμα των συντάξιμων αποδοχών που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης ΕΤΕΑΜ όταν η κύρια σύνταξη έχει χορηγηθεί από το ΙΚΑ -ΕΤΑΜ ή από άλλο φορέα κύριας ασφάλισης ή υπάρχουν διαφορετικά ασφαλιστικά στοιχεία κ.λ.π (σχετ.εγκ.152/83,140/85,26/91 & 146/87).
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΟΣΟΥ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΤΕΑΜ (άρθρο 34 παραγ.1,2,4 & 5 Ν.2084/92) ΣΥΝΤΑΞΗ ΛΟΓΩ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ (παραγ.1 ,2 & 4 )
1) Το ποσό της πλήρους μηνιαίας σύνταξης που χορηγείται από το ΕΤΕΑΜ ορίζεται για χρόνο ασφάλισης 10.500 ημερών εργασίας στο 20% των κατά το άρθρο 28 του Ν.2084/92 συνταξίμων αποδοχών. Για χρόνο ασφάλισης μικρότερο ή μεγαλύτερο των 10.500 ημερών εργασίας το πιο πάνω ποσοστό μειώνεται ή αυξάνεται κατά 300/10.500 (1/35)για κάθε 300 ημέρες ασφάλισης που υπολείπονται ή υπερβαίνουν τις 10.500 ημέρες εργασίες. Ο ανωτέρω υπολογισμός γίνεται με ημέρες εργασίας (ήτοι 10.500 & 300)και όχι με έτη (35 ή 1 έτος) καθόσον στο ΕΤΕΑΜ ως βάση υπολογισμού των παροχών θεωρείται η ημέρα εργασίας. Παράδειγμα: Με 10.500 Η.Ε. ποσό σύνταξης 20% των συνταξίμων αποδοχών (1000€ συντάξιμες αποδοχές Χ 20% Χ 10.500/10.500=200€ ποσό σύνταξης), με 7.500 Η.Ε. ποσό σύνταξης 20% των συντάξιμων αποδοχών επί 7.500 Η.Ε δια 10.500 Η.Ε.(1000€ συντάξιμες αποδοχές Χ 20% Χ7.500/10.500= 142,86€ ποσό σύνταξης) και με 11.100 Η.Ε ποσό σύνταξης 20% των συνταξίμων αποδοχών επί 11.100 Η.Ε. δια 10.500 (1000€ συντάξιμες αποδοχές Χ 20% Χ 11.100/10.500 =211,43€ ποσό σύνταξης).
Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση που δεν έχει συμπληρωθεί πλήρες έτος ασφάλισης (ήτοι 300 ημέρες) ο υπολογισμός της σύνταξης ΕΤΕΑΜ γίνεται με το σύνολο των ημερών εργασίας δια 10.500 (π.χ συντάξιμες αποδοχές Χ 20%Χ 260 Η.Ε./10.500).
2) Το ποσό της χορηγούμενης σύνταξης λόγω αναπηρίας ΕΤΕΑΜ δεν μπορεί να είναι κατώτερο της σύνταξης που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης (4.500) Η.Ε.- (15 ετών)-ενώ το ποσό της χορηγούμενης σύνταξης λόγω αναπηρίας ΕΤΕΑΜ που οφείλεται σε εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια δεν μπορεί να είναι κατώτερο της σύνταξης που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης (6.000) Η.Ε.- (20 ετών) -δηλαδή των 4.500/10.500 του ποσοστού 20% των συνταξίμων αποδοχών (επί αναπηρίας από κοινή νόσο ή ατύχημα εκτός εργασίας) και των 6.000/10.500 του ποσοστού 20% των συνταξίμων αποδοχών (επί αναπηρίας από εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια). Εξάλλου το κατώτερο όριο σύνταξης ΕΤΕΑΜ που προβλέπεται από την παράγραφο αυτή (4 του άρθρου 34)μειώνεται σε κάθε περίπτωση που ο συνταξιούχος λαμβάνει μειωμένη σύνταξη.
Επισημαίνουμε ότι :
α) για τον υπολογισμό και τη χορήγηση στο δικαιούχο του συμφεροτέρου ποσού σύνταξης ΕΤΕΑΜ ως συντάξιμες αποδοχές λαμβάνονται υπόψη οι προσδιορισθείσες βάσει των διατάξεων του άρθρου 28 του Ν.2084/92,δηλαδή δεν ισχύουν για το ΕΤΕΑΜ οι διατάξεις του άρθρου 29 παραγ.3 & 4 του ιδίου ως ανωτέρω Νόμου ,ως και του άρθρου 3 παρ.4α του Ν.3029/02 που αφορούν μ ό ν ο την κύρια σύνταξη (ΑΕΠ & ΕΓΣΣΕ) και
β) στο ποσό σύνταξης ΕΤΕΑΜ που προκύπτει από τον προαναφερόμενο υπολογισμό (τόσο με τις οργανικές διατάξεις, όσο και μ' αυτό του κατωτάτου ορίου) χ ο ρ η γ ο ύ ν τ α ι οι αυξήσεις του έτους υποβολής της αίτησης για χορήγηση σύνταξης. Οι αυξήσεις στις χορηγούμενες συντάξεις του ΕΤΕΑΜ είναι οι ίδιες μ΄ αυτές του ΙΚΑ -ΕΤΑΜ(σελ.6 της 75/02 εγκυκλίου).
ΣΥΝΤΑΞΗ ΛΟΓΩ ΘΑΝΑΤΟΥ (παρ.5)
Σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου του ΕΤΕΑΜ εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του άρθρου 31 του Ν.2084/92. Επομένως οι διατάξεις του άρθρου 31 που αναφέρονται αναλυτικά στις σελ.12 & 13 της εγκ.75/2002 έχουν ανάλογη εφαρμογή και στα μέλη οικογένειας θανόντος ασφ/νου ή συνταξιούχου λόγω αναπηρίας ΕΤΕΑΜ κατά τα ίδια ποσοστά. Πάντως το συνολικό ποσό της σύνταξης ΕΤΕΑΜ του επιζώντα συζύγου και των τέκνων σύμφωνα με την παραγ.5 του άρθρου 34 του Ν.2084/92 δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 80% επί του κατωτέρου ποσού σύνταξης αναπηρίας, εφόσον ο θάνατος οφείλεται σε κοινή νόσο ή σε ατύχημα εκτός εργασίας (ήτοι 4.500 ημερών εργασίας) ή επί του κατωτέρου ποσού σύνταξης αναπηρίας, εφόσον ο θάνατος οφείλεται σε εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική νόσο (ήτοι 6.000 ημερών εργασίας).
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΟΣΟΥ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΛΟΓΩ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΥ ΕΤΕΑΜ :
Λαμβάνοντας υπόψη το παράδειγμα το αναφερόμενο στις σελ.15 &.16 της αριθ. 75/2002 εγκυκλίου και αφορά την κύρια σύνταξη, τα ποσά σύνταξης ΕΤΕΑΜ διαμορφώνονται ως κατωτέρω :
Αίτηση για χορήγηση σύνταξης αναπηρίας ΕΤΕΑΜ : 10/1/00-χρόνος ασφάλισης ΕΤΕΑΜ 3/93-4/99 : 1.700 Η.Ε., ήτοι ίδια ημερομηνία κατάθεσης αίτησης, ίδια ημερομίσθια & ίδιες συντάξιμες αποδοχές :
α) 122.070,75 δρχ. Χ 20% Χ 1500/10.500(μόνο πλήρη έτη δηλ.1.700:300=5,66 – 5 έτη Χ 300=1500 Η.Ε)=3.487,73δρχΧ4%(αύξηση του 2000)=3.627,23-Στρ/ση: 3..630 δρχ.( ΟΡΓΑΝΙΚΟ ΠΟΣΟ ) και
β) 122.070,75 δρχ. Χ 20% Χ 4.500/10.500 = 10.463,20 Χ4 %(αύξηση του 2000)=10.881,72 δρχ –Στρ/ση: 10.880 δρχ. (ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΠΟΣΟ).
Σε περίπτωση θανάτου του ανωτέρω τα ποσά συντάξεως ΕΤΕΑΜ που δικαιούνται η χήρα και 3 παιδιά έχουν ως εξής : ποσό θανόντα(οργανικό) : 3.627,23 δρχ. ποσό χήρας : 3.627,23 Χ 40%= 1.450,89 δρχ. ποσό κάθε παιδιού :3.627,23 Χ 20%= 725,44 δρχ. κατώτερο ποσό : 10.881,72 Χ 80%= 8.705,37 δρχ.-Στρ/ση : 8.710 δρχ. ποσό χήρας : 8.710Χ40%=3.484 δρχ. ποσό κάθε παιδιού: 8.710Χ 20%= 1.742 δρχ. ¶ρα καταβάλλεται το ποσό των 8.710 δρχ. ως συμφερότερο .
Σε περίπτωση που ο ανωτέρω ασφ/νος υποβάλλει την αίτηση για χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας ΕΤΕΑΜ την 1/1/2002 (ήτοι μετά την 3μηνη προθεσμία του άρθρου 17 παραγ.3 του Ν.1539/85)-οπότε η έναρξη της σύνταξής του θα αρχίσει απ΄ αυτή την ημερομηνία-το ποσό της σύνταξης ΕΤΕΑΜ θα υπολογισθεί όπως στο προαναφερόμενο παράδειγμα με εξέλιξη του ποσού αυτού με τις χορηγούμενες αυξήσεις και των ετών 2001 & 2002 δηλ.3.627,23 Χ 5,5% Χ3,5%= 3.960,66 δρχ.-11,62€ (Ο.Π.)και 10.881,72 Χ5,5% Χ 3,5%= 11.882,02 δρχ.-34,87€ (Κ.Ο.).
Τέλος τονίζουμε ότι :
α) για τα λοιπά θέματα συνταξιοδότησης (έναρξη, λήξη, διαπίστωση αναπηρίας κ.λ.π.) όπως είναι ευνόητο θα εφαρμόζεται η σχετική νομοθεσία του Ταμείου και
β) για τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ΕΤΕΑΜ και του τρόπου υπολογισμού του ποσού σύνταξης θα σας δοθούν οδηγίες με νεότερη εγκύκλιο.
ΑΡΘΡΟ 33
Οι διατάξεις των άρθρων 24 έως 28 του παρόντος νόμου εφαρμόζονται ανάλογα και στους φορείς επικουρικής ασφάλισης.
ΑΡΘΡΟ 34
1.Το ποσό της πλήρους μηνιαίας σύνταξης ,που χορηγείται από τους φορείς επικουρικής ασφάλισης για χρόνο ασφάλισης 35 ετών ή 10.500 ημερών, ορίζεται σε 20% των κατά το άρθρο 28 του παρόντος συντάξιμων αποδοχών ή ασφαλιστικών κατηγοριών.
2. Για χρόνο ασφάλισης μικρότερο ή μεγαλύτερο των 35 ετών ή 10.500 ημερών εργασίας, το πιο πάνω ποσοστό μειώνεται ή αυξάνεται κατά 1/35 για κάθε επί έλαττον ή επιπλέον έτος ή 300 ημέρες ασφάλισης.
3. Στις περιπτώσεις ασφαλισμένων για τους οποίους συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγρ.2 του άρθρου 29 του παρόντος ,το ποσό της σύνταξης που αναλογεί στα έτη ή ημέρες ασφάλισης, για τις οποίες καταβλήθηκαν πρόσθετες εισφορές ,που προβλέπονται από την παρ.2 του άρθρου 32 του παρόντος, προσαυξάνεται κατά 20%.
4. Το ποσό της κατά τα ανωτέρω χορηγούμενης σύνταξης λόγω αναπηρίας δεν μπορεί να είναι κατώτερο της σύνταξης που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης 15 ετών. Επί αναπηρίας, η οποία οφείλεται σε εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική νόσο, το ποσό της χορηγούμενης σύνταξης δεν μπορεί να είναι κατώτερο της σύνταξης που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης 20 ετών. Το κατώτερο όριο συντάξεων μειώνεται σε κάθε περίπτωση που ο συνταξιούχος λαμβάνει σύνταξη μειωμένη.
5. Σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 31 του παρόντος. Το συνολικό δε ποσό της σύνταξης του επιζώντος συζύγου και των τέκνων δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 80% του κατά την προηγούμενη παράγραφο οριζόμενου ποσού.