ΙΚΑ 12/02/2008
Τ01 /652/7
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 11
Θέμα: Συμπληρωματικές οδηγίες για την αναγνώριση με εξαγορά του χρόνου κύησης και λοχείας των ασφαλισμένων στο ΕΤΕΑΜ, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.6 του άρθρου 22 του Ν.3232/04.
Σχετ.: η υπ’αριθμ.41/5-4-2004 εγκύκλιος της Δ/σης ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Σε συνέχεια της ανωτέρω σχετικής εγκυκλίου ,με την οποία σας κοινοποιήσαμε τις διατάξεις της παρ.6 του άρθρου 22 του Νόμου 3232/04 (ΦΕΚ 48/12-2-2004 τ.Α’),όσον αφορά τη δυνατότητα αναγνώρισης του χρόνου κυοφορίας και λοχείας των ασφαλισμένων στο ΕΤΕΑΜ και μετά το υπ’ αριθμ. Φ 20021/30549/1683/28-1-2008 απαντητικό έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων σε σχετικά ερωτήματά μας ,με το οποίο δόθηκαν περαιτέρω διευκρινίσεις επί του θέματος , σας παρέχουμε τις ακόλουθες συμπληρωματικές οδηγίες:
Με την παρ.1 του άρθρου 12 του Ν.1469/1984, όπως είναι γνωστό, προβλέπεται ότι η ασφάλιση των μητέρων ασφαλισμένων στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (δηλ. όσον αφορά τον κύριο φορέα) συνεχίζεται και κατά το χρόνο επιδότησής τους από τον ΟΑΕΔ, λόγω κυοφορίας και λοχείας ,και οι ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένου και εργοδότη , για την ασφάλιση των προσώπων αυτών , υπολογίζονται επί του καταβαλλόμενου επιδόματος από το οποίο και παρακρατούνται. Επομένως ο ανωτέρω χρόνος είναι συνεχόμενος χρόνος πραγματικής Kύριας Aσφάλισης.
Για τους φορείς Eπικουρικής Aσφάλισης, κατά το χρόνο απουσίας των ασφαλισμένων μητέρων από την εργασία τους λόγω κυοφορίας και λοχείας, δεν προβλέπεται συνέχιση καταβολής των προβλεπομένων ασφαλιστικών εισφορών .Για το λόγο αυτό με τις διατάξεις της παρ.6 του άρθρου 22 του Ν.3232/2004 δίνεται στις ανωτέρω ασφαλισμένες η δυνατότητα να αναγνωρίσουν με εξαγορά το χρόνο κύησης και λοχείας , για τον οποίο έχουν καταβληθεί εισφορές στον Kύριο Φορέα Ασφάλισης.
1. ΕΚΤΑΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
‘Οσον αφορά το χρόνο που ασκείται το δικαίωμα για την εν λόγω αναγνώριση στο ΕΤΕΑΜ ,διευκρινίζουμε ότι δυνατότητα αναγνώρισης έχουν όλες οι ασφαλισμένες (ανεξάρτητα από το αν εργάζονται ή όχι κατά την υποβολή της αίτησης) ,εφόσον για το χρονικό διάστημα αυτό έχουν παρακρατηθεί οι ασφαλιστικές εισφορές από το επίδομα του ΟΑΕΔ και καταβληθεί αντίστοιχα στο φορέα Κύριας Ασφάλισης, αρκεί μόνο να μην έχουν καταστεί συνταξιούχες του ΕΤΕΑΜ, ,δεδομένου ότι την εν λόγω δυνατότητα αναγνώρισης έχουν μόνο οι ασφαλισμένες και όχι όσες έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί από τους φορείς Επικουρικής Ασφάλισης.
Επισημαίνουμε όμως ότι, ενδεχόμενη συνταξιοδότηση από τον Κύριο Φορέα Ασφάλισής τους δεν αποτελεί κώλυμα για την εν λόγω αναγνώριση. Κατά συνέπεια ,εάν η ασφαλισμένη συνταξιοδοτηθεί από τον Κύριο Φορέα Ασφάλισής της, μπορεί να υποβάλει μεταγενέστερα αίτημα αναγνώρισης του χρόνου κύησης και λοχείας της στο ΕΤΕΑΜ (εφόσον βέβαια δεν έχει πάρει σύνταξη από το τελευταίο),δεδομένου ότι η συνταξιοδότηση από τον Επικουρικό Φορέα είναι διαδικασία αυτοτελής .2. ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΕΞΑΓΟΡΑΣ
Για την εξαγορά του χρόνου καταβάλλεται από την ασφαλισμένη το σύνολο των αναλογουσών ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη και ασφαλισμένου , υπολογιζομένων επί των αποδοχών του χρόνου υποβολής της αίτησης, οι οποίες δεν είναι δυνατό να υπολείπονται του εικοσιπενταπλάσιου του ισχύοντος κατά την αίτηση αυτή ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη.
Υπάρχουν όμως ασφαλιστικές περιπτώσεις όπου η ασφαλισμένη κατά την ημερομηνία που υποβάλει το αίτημά της για αναγνώριση του χρόνου κύησης και λοχείας δεν είναι μεν συνταξιούχος ,όσον αφορά τον Επικουρικό φορέα , παραμένει όμως άνεργη ή μη απασχολούμενη. Σ’αυτήν την περίπτωση σύμφωνα με τις συμπληρωματικές οδηγίες της ΓΓΚΑ, δεν αποκλείεται η εν λόγω ασφαλισμένη από την άσκηση του δικαιώματός της για αναγνώριση, δεδομένου όμως ότι δεν υπάρχει εργασιακή σχέση και κατ’επέκτασιν αποδοχές επί των οποίων να υπολογισθεί η εν λόγω εξαγορά, θα λαμβάνονται υπόψη οι τελευταίες της αποδοχές ,όπως αυτές ισχύουν αναπροσαρμοσμένες κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης αναγνώρισης και σύμφωνα με τον ανωτέρω αναφερόμενο περιορισμό.3. ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ
Στο εδάφιο γ΄ παρ.6 του άρθρου 22 του Ν.3232/2004 ορίζεται ότι ,η αναγνώριση πραγματοποιείται μετά από αίτηση της ασφαλισμένης στο φορέα Επικουρικής Ασφάλισης στον οποίο υπήγετο πριν από το χρόνο κυοφορίας και λοχείας της, σε περίπτωση δε κατά την οποία η ασφαλισμένη υπαγόταν νόμιμα σε περισσότερους του ενός φορείς Επικουρικής Ασφάλισης , ο ανωτέρω χρόνος αναγνωρίζεται σε ένα φορέα , τον οποίο επιλέγει.
Επειδή από την εν λόγω διάταξη δεν οριοθετείται ακριβώς το χρονικό διάστημα πριν τον χρόνο κυοφορίας και λοχείας και δεν αποσαφηνίζεται πότε ασκείται το δικαίωμα επιλογής της ασφαλισμένης (δηλ. όταν υπάγεται ταυτόχρονα ή ετεροχρονισμένα σε περισσότερους του ενός φορείς Επικουρικής Ασφάλισης) υπήρξε προβληματισμός εάν το ΕΤΕΑΜ για να είναι αρμόδιος φορέας Επικουρικής Ασφάλισης για την εν λόγω αναγνώριση θα πρέπει να είναι ο αμέσως πριν την κύηση και λοχεία φορέας ή αν μπορεί να ανάγεται σε ευρύτερο χρονικό διάστημα του παρελθόντος.
Σύμφωνα με τις διευκρινιστικές οδηγίες της ΓΓΚΑ σχετικά με το ανωτέρω θέμα ,η αναγνώριση του εν λόγω χρόνου πραγματοποιείται μετά από αίτηση της ασφαλισμένης στο φορέα Επικουρικής Ασφάλισης στον οποίο υπήγετο ακριβώς πριν από το χρόνο κύησης και λοχείας. Στην περίπτωση που είχε υπαχθεί νόμιμα σε περισσότερους του ενός φορείς Επικουρικής Ασφάλισης (ταυτόχρονα) η αναγνώριση πραγματοποιείται σε έναν μόνο φορέα , τον οποίο επιλέγει η ίδια.
Επισημαίνουμε ότι, εάν ο αιτούμενος για αναγνώριση χρόνος κύησης και λοχείας ανάγεται σε χρονικό διάστημα πριν τη σύσταση του ΕΤΕΑΜ π.χ. το 1978-1979 κλπ. ευνόητο είναι ότι δεν τίθεται θέμα αναγνώρισης του εν λόγω χρόνου, δεδομένου ότι, η παρ.1 του άρθρου 12 του Ν.1469/1984 με την οποία συνεχίζεται η ασφάλιση των μητέρων ασφαλισμένων και κατά το χρόνο επιδότησής τους από τον ΟΑΕΔ λόγω κυοφορίας και λοχείας, (δηλ. όσον αφορά τον Κύριο Φορέα) δεν έχει αναδρομική ισχύ.
Επίσης σε περιπτώσεις που η ασφαλισμένη υπήγετο πριν το χρόνο κύησης και λοχείας της σε Επικουρικό Ταμείο που συγχωνεύθηκε αργότερα στο ΕΤΕΑΜ (π.χ ΤΕΑΕΔΞΕ ,ΤΕΑΜΚ κλπ) η αναγνώριση θα γίνεται από το ΕΤΕΑΜ.4. Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΥΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΟΧΕΙΑΣ ΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΥΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΧΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΤΟ ΕΤΕΑΜ ,ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΘ.41 ΤΟΥ Ν.1846/51.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 10 του Ν.1539/1985 όπως είναι γνωστό, προβλέπεται ότι οι ασφαλισμένοι του ΕΤΕΑΜ μπορούν να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλισή τους για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης που απαιτούνται κάθε φορά από τον φορέα αυτό, εφαρμοζομένων των διατάξεων του άρθρου 41 του Α.Ν. 1846/51. Δεδομένου ότι, μεταξύ των χρόνων που λαμβάνονται υπόψη για τη θεμελίωση των προϋποθέσεων προαιρετικής συνέχισης της ασφάλισης στο ΕΤΕΑΜ με τις διατάξεις του άρθρου 41 του Α.Ν 1846/51,όπως αυτές ισχύουν για το ΕΤΕΑΜ ,συμπεριλαμβάνονται και χρόνοι που αναγνωρίζονται στο ΕΤΕΑΜ βάσει ειδικών διατάξεων, συνεπώς για τη συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων που απαιτούνται για την υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση του ΕΤΕΑΜ ,σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, μπορεί να συμπεριληφθεί και ο χρόνος κυοφορίας και λοχείας. (Σχετ. Εγκ. 77/98)
5. ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΕΞΑΓΟΡΑΣ - ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΟΣΟΥ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ
Για την εξαγορά του χρόνου, όπως είναι γνωστό , καταβάλλεται από την ασφαλισμένη το σύνολο των αναλογουσών ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη και ασφαλισμένου , υπολογιζομένων επί των αποδοχών του χρόνου υποβολής της αίτησης , οι οποίες δεν είναι δυνατό να υπολείπονται του εικοσιπενταπλάσιου του ισχύοντος κατά την αίτηση αυτή ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, το δε προκύπτον ποσό εξοφλείται εφ΄άπαξ ή σε μηνιαίες άτοκες δόσεις όσοι οι αναγνωριζόμενοι μήνες.
Επισημαίνουμε ότι, για να ενεργοποιηθεί και να αξιοποιηθεί συνταξιοδοτικά ο αναγνωριζόμενος ,σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, χρόνος κύησης και λοχείας θα πρέπει να έχει εξοφληθεί (είτε εφάπαξ είτε να έχει πληρωθεί και η τελευταία δόση )πριν την συνταξιοδότηση.