ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Αθήνα 9/12/2005
Αριθ.Πρωτ.:Φ80000/οικ.22839/1682
Θέμα: Γνωστοποίηση δημοσίευσης του ν.3385/2005 και παροχή οδηγιών για την εφαρμογή του άρθρου 5.
Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 210/Α/19-8-2005 δημοσιεύτηκε ο ν.3385/2005 «Ρυθμίσεις για την προώθηση της απασχόλησης, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και άλλες διατάξεις». Με τις διατάξεις του άρθρου 5 του παραπάνω νόμου παρέχεται η δυνατότητα εξαγοράς χρόνου ασφάλισης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου .
Για την εφαρμογή της σχετικής διάταξης επισημαίνουμε τα ακόλουθα :
Το δικαίωμα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης με εξαγορά παρέχεται στους ασφαλισμένους όλων των φορέων μισθωτών κύριας και επικουρικής ασφάλισης, αρμοδιότητας Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, με αποκλειστικό σκοπό τη συμπλήρωση των ελάχιστων προϋποθέσεων συνταξιοδότησης λόγω γήρατος και αναπηρίας. Παρέχεται επίσης και στους δικαιοδόχους τους προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα σε σύνταξη λόγω θανάτου. Προϋπόθεση για την αναγνώριση του υπολειπόμενου χρόνου τόσο από τους άμεσα ασφαλισμένους όσο και από τους δικαιοδόχους τους είναι να μην παίρνουν ή να μην δικαιούνται σύνταξη από το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α. ή από οποιοδήποτε άλλο οργανισμό ή κλάδο κύριας και επικουρικής ασφάλισης.
Πέραν της πιο πάνω αναφερόμενης προϋπόθεσης, πρέπει να πληρούνται ανάλογα με το είδος του συνταξιοδοτικού δικαιώματος που θεμελιώνεται και οι πιο κάτω προϋποθέσεις :
Α. Για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης λόγω γήρατος :
α. να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους οι άνδρες και το 60ο οι γυναίκες,
β. να τους υπολείπονται μέχρι και 150 ημέρες ή 6 μήνες ασφάλισης για τη συμπλήρωση των κατ’ ελάχιστον απαιτούμενων για συνταξιοδότηση προϋποθέσεων (4500 ημερών ή 15 ετών). Για τη διακρίβωση του χρόνου που πρέπει να αναγνωριστεί θα πρέπει προηγούμενα να έχει συνυπολογιστεί στο διανυθέντα χρόνο ασφάλισης και οποιοσδήποτε άλλος χρόνος που εξομοιώνεται με πραγματικό (χρόνος στρατιωτικής θητείας, προαιρετικής ασφάλισης κλπ.) ή που είναι πλασματικός (χρόνος επιδότησης λόγω ανεργίας, ασθένειας κλπ.) και θεωρείται με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, ως συντάξιμος.Για να μην αποστερηθούν του δικαιώματος συνταξιοδότησης οι δικαιοδόχοι ασφαλισμένων, οι οποίοι λόγω θανάτου είτε δεν πρόλαβαν να ασκήσουν το ανωτέρω παρεχόμενο δικαίωμα αναγνώρισης 150 ημέρες εργασίας είτε δεν έχουν εξοφλήσει το ποσό της εξαγοράς, δίνεται σε αυτούς (στα δικαιοδόχα πρόσωπα) ρητά η δυνατότητα αναγνώρισης του ανωτέρω χρόνου ασφάλισης, ώστε να καταστεί με αυτό τον τρόπο δυνατή η λήψη από αυτούς της σύνταξης. Εννοείται βέβαια ότι σε αυτήν την περίπτωση η σύνταξη που θα λάβουν τα δικαιοδόχα πρόσωπα θα είναι πλέον σύνταξη λόγω θανάτου, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για το ποσό-ποσοστό της σύνταξης κτλ.
Β. Για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας :
α. να κρίνονται ανάπηροι με ποσοστό 67% και άνω (ασφαλιστική αναπηρία),
β. να τους υπολείπονται μέχρι και 50 ημέρες εργασίας ή 2 μήνες ασφάλισης για τη συμπλήρωση των γενικών ελάχιστων προϋποθέσεων ή των ειδικών προϋποθέσεων του πρόσφατου ασφαλιστικού δεσμού, όπου απαιτείται (π.χ, προκειμένου για ασφαλισμένους στο ΙΚΑ- ΕΤΑΜ όπου οι ελάχιστες προϋποθέσεις είναι 1500 ημερομίσθια εκ των οποίων 600 την τελευταία πριν από την επέλευση της αναπηρίας 5ετία, ένας ασφαλισμένος που πληρεί τη γενική προϋπόθεση των 1.500 ημερών, αλλά έχει 550 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία αντί των 600 μπορεί να αναγνωρίσει 50 και να συνταξιοδοτηθεί. Το ίδιο ισχύει και για την συμπλήρωση των 1.500 ημερών ασφάλισης).Γ. Για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης λόγω θανάτου με τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης:
Τα δικαιοδόχα σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις πρόσωπα, προκειμένου να δικαιωθούν σύνταξης λόγω θανάτου αναγνωρίζοντας χρόνο ασφάλισης του θανόντος πρέπει :
Να υπολείπονται στον θανόντα ασφαλισμένο μέχρι και 50 ημέρες εργασίας ή 2 μήνες ασφάλισης για τη συμπλήρωση των γενικών προϋποθέσεων ή των ειδικών προϋποθέσεων όπου απαιτείται (π.χ, προκειμένου για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ όπου οι ελάχιστες προϋποθέσεις είναι 1500 ημερομίσθια εκ των οποίων 300 την τελευταία πριν από την επέλευση του θανάτου 5ετία, ένα δικαιοδόχο πρόσωπο που έλκει το δικαίωμα του από θανόντα ασφαλισμένο που πληρεί τη γενική προϋπόθεση (=1500 ΗΕ), αλλά έχει 250 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία (αντί των 300) μπορεί να αναγνωρίσει 50 και να συνταξιοδοτηθεί. Το ίδιο ισχύει και για την συμπλήρωση των 1.500 ημερών ασφάλισης).
παρ. 2 και 3 :Στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος έχει ασφαλιστεί σε ένα μόνο οργανισμό ασφάλισης μισθωτών, αυτός ο οργανισμός είναι αρμόδιος για την αναγνώριση του χρόνου, ενώ στην περίπτωση που έχει ασφαλιστεί διαδοχικά σε περισσότερους οργανισμούς ασφάλισης μισθωτών αρμόδιος είναι εκείνος ο οργανισμός μισθωτών στον οποίο έχει πραγματοποιήσει τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης εξαγοράς.
Το δικαίωμα της εξαγοράς του χρόνου ασφάλισης που προβλέπεται από τις κοινοποιούμενες διατάξεις μπορεί να ασκηθεί από τον ασφαλισμένο ή το δικαιοδόχο του μόνο σε έναν οργανισμό κύριας ασφάλισης μισθωτών και σε έναν οργανισμό επικουρικής ασφάλισης μισθωτών.παρ. 4 :
Στην περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης, το δικαίωμα της εξαγοράς ασκείται με την προϋπόθεση ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης σε όλους τους οργανισμούς κύριας και επικουρικής ασφάλισης μισθωτών στους οποίους ασφαλίστηκε διαδοχικά ο ασφαλισμένος δεν επαρκεί για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης γήρατος .
Παρότι ο νόμος δεν αναφέρεται ρητά στη δυνατότητα συνυπολογισμού του διαδοχικά διανυθέντος χρόνου ασφάλισης στις περιπτώσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω αναπηρίας και θανάτου, θεωρούμε ότι για λόγους όμοιας αντιμετώπισης όλων των ασφαλιστικών κινδύνων, πρέπει και στις περιπτώσεις αυτές να συνυπολογίζεται ο χρόνος διαδοχικής ασφάλισης και να παρέχεται το δικαίωμα αναγνώρισης εφόσον ο συνολικός χρόνος σε όλους τους φορείς μισθωτών δεν επαρκεί για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω αναπηρίας ή θανάτου.
Αρμόδιος για την αναγνώριση ασφαλιστικός οργανισμός σε κάθε περίπτωση είναι αυτός που έχουν πραγματοποιηθεί οι περισσότερες ημέρες ασφάλισηςπαρ. 5 :
Στην περίπτωση της παράλληλης ασφάλισης, δηλαδή ασφάλισης κατά την ίδια χρονική περίοδο σε περισσότερους του ενός φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης, ο ασφαλισμένος μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα της εξαγοράς σε φορέα μισθωτών εφόσον έχει διακόψει οριστικά την απασχόληση και την ασφάλισή του και δεν θεμελιώνει δικαίωμα σύνταξης σε κανέναν από τους οργανισμούς ασφάλισης.
παρ. 6 :
Για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου αυτού ως χρόνος ασφάλισης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λαμβάνεται υπόψη εκείνος που καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας του κάθε οργανισμού κύριας και επικουρικής ασφάλισης μισθωτών, όπως έχει αναφερθεί αναλυτικά στην παράγραφο 1Α.
παρ. 7 :
Η εξαγορά του χρόνου που αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους γίνεται ως εξής :
Όσοι ασκούν το δικαίωμα της αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης καταβάλλουν το άθροισμα της εισφοράς εργοδότη και ασφαλισμένου κλάδου σύνταξης του οικείου φορέα κύριας και επικουρικής ασφάλισης μισθωτών αντίστοιχα, όπως αυτό ισχύει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης αναγνώρισης, το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο του ισχύοντος ποσοστού εισφοράς στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στο ΕΤΕΑΜ. Το ποσό της εισφοράς για κάθε αναγνωριζόμενη ημέρα υπολογίζεται στο ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτό ισχύει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης αναγνώρισης.
Όπου η ασφάλιση καθορίζεται σε μήνες ή έτη, ο ασφαλισμένος θεωρείται ότι πραγματοποίησε είκοσι πέντε (25) ημέρες κάθε μήνα.παρ. 8 και 9 :
Το ποσό της οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ, δεδομένου ότι η εξαγορά ακόμα και στην περίπτωση αναγνώρισης 150 ημερομισθίων δεν επιβαρύνει υπέρμετρα τον ασφαλισμένο. Το συνταξιοδοτικό δικαίωμα γεννάται και η σύνταξη καταβάλλεται από την πρώτη του επόμενου της εξόφλησης της οφειλής μήνα.
παρ. 10 :
Οι ανωτέρω διατάξεις είναι μεταβατικής ισχύος και η εφαρμογή τους αρχίζει από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, δηλαδή από 19-8-2005 και λήγει την 19-8-2008 και επομένως καταλαμβάνουν όσους έχουν τις ανωτέρω απαιτούμενες προϋποθέσεις ή τις συμπληρώνουν μέσα στο διάστημα αυτό και υποβάλλουν την αίτηση για εξαγορά χρόνου ασφάλισης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα.