Αθήνα 30/07/1993
Αρ. Πρωτ.: 1103990
ΠΟΛ. 1266
ΘΕΜΑ: Προϋποθέσεις για την εξαίρεση από το τεκμήριο δαπάνης του ποσού που καταβάλλεται για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας.
Με αφορμή ερωτήματα που τέθηκαν στην Υπηρεσία μας σχετικά με το παραπάνω θέμα, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα:
1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. γ΄ της παρ. 5 του άρθρου 5 του Ν.Δ. 3323/1955, όπως αυτή ίσχυε μέχρι την αναστολή της με το άρθρο 1 του Ν. 2157/1993 (ΦΕΚ 109 Α΄/28.6.93) μεταξύ των ποσών που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης του φορολογουμένου κ.λ.π. περιλαμβάνονται και τα ποσά που καταβάλλονται για την αγορά ή ανέγερση ακινήτου, με εξαίρεση το ποσό της δαπάνης που καταβάλλεται από ενήλικο για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας, με δικαίωμα πλήρους κυριότητας, εφόσον η επιφάνειά της δεν υπερβαίνει τα 120 Τ.μ. Αν η επιφάνεια της οικοδομής υπερβαίνει τα 120 Τ.μ., λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη που αντιστοιχεί στην επιφάνεια πάνω από τα 120 Τ.μ.
2. Από τις διατάξεις του Α.Κ. η κυριότητα διακρίνεται σε πλήρη, ψιλή και μετακλητή. Ψιλή κυριότητα υπάρχει όταν από την πλήρη κυριότητα έχει αποσπασθεί η επικαρπία. Μετακλητή κυριότητα υπάρχει όταν αυτή τελεί υπό αίρεση ή προθεσμία.
3. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο φορολογούμενος για να υπαχθεί στην εξαίρεση της περ. γ΄ της παρ. 5 του άρθρου 5 του Ν.Δ. 3323/55, σε σχέση με τη δαπάνη για αγορά πρώτης κατοικίας πρέπει η σχετική σύμβαση αγοράς να αναφέρεται σε δικαίωμα πλήρους κυριότητας (και όχι σε ψιλή ή μετακλητή κυριότητα), ανεξάρτητα αν η πλήρης κυριότητα είναι ακέραιη ή ποσοστό εξ αδιαιρέτου (συγκυριότητα).
4. Ειδικότερα, όσον αφορά την επιφάνεια που εξαιρείται της εφαρμογής του τεκμηρίου της περ. γ΄ της παρ. 5 του άρθρου 5 του Ν.Δ. 3323/55 διευκρινίζεται ότι, σε περίπτωση σύμβασης αγοράς ακινήτου, που η επιφάνεια του υπερβαίνει τα 120 Τ.μ. και δεν είναι διηρημένο σε αυτοτελείς ιδιοκτησίες, αν αποτελεί πρώτη κατοικία για περισσότερους του ενός ιδιοκτήτες (συγγενείς ή μη και ανεξάρτητα από το ποσοστό πλήρους κυριότητας που κατέχει καθένας) δεν απαιτείται να δικαιολογηθεί το ποσό που διατέθηκε απ΄ όλους συνολικά τους συνιδιοκτήτες για την αγορά των 120 Τ.μ. εξ αδιαιρέτου του αυτού ακινήτου.
Η επιφάνεια που απομένει μετά την αφαίρεση των 120 Τ.μ., επιμερίζεται στους συνιδιοκτήτες της ανάλογα με το εξ αδιαιρέτου ποσοστό πλήρους κυριότητας που κατέχει καθένας, προκειμένου να υπολογισθεί το ποσό αγοράς που αντιστοιχεί, και απαιτείται να δικαιολογήσει από κάθε συνιδιοκτήτη για να καλύψει την τυχόν διαφορά της τεκμαρτής δαπάνης που του αναλογεί.
5. Τέλος, όμοια αντιμετώπιση με τα παραπάνω υπάρχει και σε περίπτωση ανέγερσης οικοδομής, για την κάλυψη του κόστους κατασκευής, ως τεκμαρτής δαπάνης ανέγερσης πρώτης κατοικίας, πάνω από 120 Τ.μ. από περισσότερους του ενός ιδιοκτήτες, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις της περ. γ΄ της παρ. 5 του άρθρου 5 του Ν.Δ. 3323/55.